Western Europe                           14%                  55%                                 20%

The Netherlands                         9%

Southeast Asia                              12%                   73%                                 14%

Central and Eastern Europe       11%                  63%                                 26%

Middle East and North Africa      10%                 55%                                 35%

South Asia                                        10%                 61%                                 35%

East Asia                                             6%                 68%                                 26%

Gallup, 2011-2012

Als je nadenkt over de oorzaken hiervan, komen er allerlei gedachten over oorzaken bij me op:

Rationeel denken superieur

We benutten onze mensen te veel als Human Resources in plaats van Human Beings. We zijn er vooral op gericht dat onze mensen productief zijn en gericht zijn op performance. Een Human Being is meer dan alleen zijn takenpakket. Als iemand er helemaal is op zijn werk, dan is er contact met een diepere betekenisvolle missie en heeft iemand toegang tot de verschillende energiebronnen die mensen hebben: fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel. Doordat we de afgelopen decennia het rationeel, analytische denken superieur zijn gaan stellen, zijn zaken als passie, iemands intentie of ‘purpose’ op de achtergrond geraakt. Zou dat een oorzaak zijn van het lage engagement?

Geld is een waardeloos middel om mensen te binden

We zetten winst, marktaandeel, Ebitha en aandeelhouderswaarde vooraan in de doelstellingen. Uiteraard heeft iedere organisatie alleen maar bestaansrecht als er onder aan de streep geld wordt verdiend en winst wordt gemaakt, maar daar waar het verwordt tot het hogere doel, gaan we nat. En hoeveel bedrijven streven er niet naar de beste te zijn, beter te zijn dan de concurrentie en de doelstellingen uit te drukken in geld en marktaandeel? Geld is nu eenmaal een waardeloos middel om mensen te binden en bovendien laten we hiermee een hoop potentieel onbenut. Hoe zorgen we dat we weer contact en focus hebben op de hogere betekenisvolle missie van bedrijven?

Systeemwereld domineert de bedoeling

In veel organisaties heeft de systeemwereld het overgenomen van de bedoeling, zoals Wouter Hart zo treffend uitlegt in zijn boek Verdraaide organisaties (2012).

Onze angsten van het ego hebben gezorgd voor zoveel controlemechanismen in de organisatie, HR beleid en instrumenten en financiële sturing dat we er legers mensen voor hebben aangenomen om dit allemaal in stand te houden. Woorden als KPI-management en ‘command, control and communication’ zijn tot het reguliere taalgebruik gaan behoren. Een van onze grootste banken die aan de zuurstoftank van de overheid is gelegd ten tijde van de financiële crisis telde op een zeker moment meer dan 250 medewerkers op de afdeling Compliance die erop toe moeten zien dat iedereen volgens de regels werkt. Toen ik onlangs een opdracht mocht doen voor een bank, werd er steen en been geklaagd dat managers niet meer toe komen aan klanten en medewerkers door alle controle en regeldruk waar ze dagelijkse mee te maken hebben.

er zijn vast en zeker nog meer oorzaken aan te wijzen. Maar als de oorzaken bekend zijn, liggen ook de oplossingen in het verschiet.

ZZP en flexibele arbeid

De afgelopen jaren is het aantal zzp’ers explosief gegroeid. Elk jaar komen er zo’n 40.000 tot 50.000 bij. Begin 2016 telde Nederland ruim 1 miljoen zzp’ers. Van die 1 miljoen is 62% man en 38% vrouw, het aantal zzp’ers met een baan in loondienst naast een onderneming is ongeveer 15%. De kansrijke zzp’ers kiezen echt niet noodgedwongen voor het zelfstandig ondernemerschap. Het biedt ze de mogelijkheid om zich te ontdoen van de beperkingen van de cultuur in het werken in loondienst.

Bewust leiderschap

Hierin ligt wat mij betreft de crux. Bewust leiderschap is jezelf bewust zijn van de eigen ego angsten en in contact zijn met de diepere intentie in verbinding met anderen en de rest van de wereld. Bewust leiderschap maakt het mogelijk om in verbinding te staan met de eigen bezieling en van daaruit in verbinding te staan met de bezieling van anderen.

Techologische en disruptieve ontwikkelingen

De wereld om ons heen verandert momenteel zo in razend tempo dat we ons wel moeten aanpassen op deze omstandigheden. We redden het niet langer met onze beperkende patronen in gedrag en mechanismen in organisaties. Willen we overleven dan zullen we ons moeten aanpassen. Charles Darwin zei het al: niet zozeer de sterkste hebben de beste overlevingskansen, maar de slimsten; degenen die in staat zijn zich aan te passen aan de nieuwe omstandigheden. Om ons aan te passen aan het huidige tempo van ontwikkelingen en disruptieve veranderingen, is versneld een verruimd bewustzijn nodig.

Ik vind het een aantrekkelijke gedachte dat we door de omstandigheden aangemoedigd worden tot een verruimd bewustzijn en dat we hiermee ook weer meer toegang krijgen tot hetgeen ons werkelijk bezield en bevlogen maakt. Een aanlokkelijk perspectief.